การตรวจประเมินคุณภาพดินและน้ำใต้ดินตามพระราชบัญญัติโรงงาน

กฎกระทรวงควบคุมการปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดินภายในบริเวณโรงงาน พ.ศ. 2559 ได้กำหนดให้โรงงานตามบัญชีท้ายกฎกระทรวงฯ ต้องจัดให้มีการตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดินภายในบริเวณโรงงาน รวมถึงควบคุมไม่ให้มีการปนเปื้อนเกินเกณฑ์ตามที่มาตรฐานกำหนด โดยผู้ประกอบการจะต้องทำการตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดินก่อนเริ่มประกอบกิจการโรงงาน รวมถึงจัดทำและส่งรายงานผลการตรวจสอบดังกล่าวต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมโรงงานอุตสาหกรรม หรือสำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดที่โรงงานนั้นตั้งอยู่

นอกจากนี้จะต้องจัดให้มีการตรวจสอบคุณภาพดินต่อไปอีกทุกๆ 3 ปี คุณภาพน้ำใต้ดินต่อไปอีกทุกๆ 1 ปี จนกว่าจะเลิกประกอบกิจการ และต้องจัดทำและส่งรายงานผลการตรวจสอบดังกล่าวภายใน 120 วันนับตั้งแต่วันครบกำหนดการตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดินในแต่ละกรณีด้วย


ผู้ประกอบกิจการโรงงานตามบัญชีท้ายกฎกระทรวงฯ ต้องดำเนินการอะไรบ้าง ?

ผู้ประกอบกิจการโรงงานตามบัญชีท้ายกฎกระทรวงฯ จะต้องดำเนินการตามประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง กำหนดเกณฑ์การปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดิน การตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดิน การแจ้งข้อมูล รวมทั้งการจัดทำรายงานผลการตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดิน และรายงานเสนอมาตรการควบคุมและมาตรการลดการปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดิน พ.ศ. 2559 โดยขั้นตอนหลักๆ จะประกอบไปด้วย

  1. การแจ้งข้อมูลของสารเคมีที่ใช้หรือเก็บรักษาภายในบริเวณโรงงาน แผนผังแสดงจุดเก็บตัวอย่างและบ่อสังเกตการณ์ และข้อมูลอื่นตามที่จำเป็น
  2. การตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดิน
  3. การจัดทำรายงานผลการตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดิน

แล้วโรงงานใดบ้างที่ต้องตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดิน?

โรงงานที่ต้องจัดให้มีการตรวจสอบคุณภาพดินและน้ำใต้ดินประกอบไปด้วยโรงงานทั้งหมด 12 ประเภท ได้แก่

รายการที่
ลำดับโรงงาน
ประเภทหรือชนิดของโรงงาน
ขนาดของโรงงาน
1
22
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับสิ่งทอ ด้าย หรือเส้นใยซึ่งมิใช่ใยหิน (Asbestos) อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง ดังต่อไปนี้
(1)     การหมัก คาร์บอไนซ์ สาง หวี รีด ปั่น อบ ควบ บิดเกลียว กรอ เท็กเจอร์ไรซ์ ฟอก หรือย้อมสีเส้นใย
(2)     การทอหรือการเตรียมเส้นด้ายยืนสำหรับการทอ
(3)     การฟอก ย้อมสี หรือแต่งสำเร็จด้ายหรือสิ่งทอ
(4)     การพิมพ์สิ่งทอ
โรงงานจำพวกที่ 3
2
38
โรงงานผลิตเยื่อ หรือกระดาษอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง ดังต่อไปนี้
(1)     การทำเยื่อจากไม้ หรือวัสดุอื่น
(2)     การทำกระดาษ กระดาษแข็ง หรือกระดาษที่ใช้ในการก่อสร้างชนิดที่ทำจากเส้นใย (Fibre) หรือแผ่นกระดาษไฟเบอร์ (Fibreboard)
โรงงานจำพวกที่ 3
3
42
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับเคมีภัณฑ์ สารเคมี หรือวัสดุเคมีซึ่งมิใช่ปุ๋ยอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง ดังต่อไปนี้
(1)     การทำเคมีภัณฑ์ สารเคมี หรือวัสดุเคมี
(2)     การเก็บรักษา ลำเลียง แยก คัดเลือกหรือแบ่งบรรจุเฉพาะเคมีภัณฑ์อันตราย
โรงงานจำพวกที่ 3
4
45
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับสี (Paints) น้ำมันซักเงา เชลแล็ก แล็กเกอร์ หรือผลิตภัณฑ์ สำหรับใช้ยาหรืออุดอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลายอย่าง ดังต่อไปนี้
(1)     การทำสีสำหรับใช้ทา พ่น หรือเคลือบ
(2)     การทำน้ำมันซักเงา น้ำมันผสมสี หรือน้ำยาล้างสี
(3)     การทำเชลแล็ก แล็กเกอร์ หรือผลิตภัณฑ์สำหรับใช้ยาหรืออุด
โรงงานจำพวกที่ 3
5
48
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เคมี อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง ดังต่อไปนี้
(1)     การทำยาขัดเครื่องเรือน หรือโลหะ ขี้ผึ้งหรือวัสดุสำหรับตบแต่งอาคาร
(2)     การทำยาฆ่าเชื้อโรค หรือยาดับกลิ่น
(3)     การทำผลิตภัณฑ์สำหรับกันน้ำ ผลิตภัณฑ์ที่เป็นตัวทำให้เปียกน้ำ ผลิตภัณฑ์ที่เป็นตัวทำให้ตีเข้าด้วยกันได้ ผลิตภัณฑ์ที่เป็นตัวทำให้ซึมเข้าไป (Wetting Agents, Emulsifiers of Penetrants) ผลิตภัณฑ์สำหรับใช้ผนึกหรือกาว ผลิตภัณฑ์สำหรับใช้เป็นตัวผสม (Sizes) ผลิตภัณฑ์สำหรับใช้เป็นตัวเชื่อมหรืออุด (Cements) ที่ทำจากพืช สัตว์ หรือพลาสติกที่ได้มาจากแหล่งผลิตอื่น ซึ่งมิใช่ผลิตภัณฑ์สำหรับใช้อุดรูฟัน (Dental Cements)
(4)     การทำไม้ขีดไฟ วัตถุระเบิด หรือดอกไม้เพลิง
(6)     การทำหมึกหรือคาร์บอนดำ
(12)   การทำผลิตภัณฑ์สำหรับใช้กับโลหะ น้ำมัน หรือน้ำ (Metal, Oil or Water Treating Compounds) ผลิตภัณฑ์สำเร็จเคมีไวแสงฟิล์มหรือกระดาษหรือผ้าที่ทาด้วยตัวไวแสง (Prepared Photo-Chemical Materials or Sensitized Film, Paper or Cloth)
โรงงานจำพวกที่ 3
6
49
โรงงานกลั่นน้ำมันปิโตรเลียม
โรงงานจำพวกที่ 3
7
60
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับถลุง ผสม ทำให้บริสุทธิ์ หลอม หล่อ รีด ดึง หรือผลิตโลหะในขั้นต้น ซึ่งมิใช่เหล็กหรือเหล็กกล้า (Non-Ferrous Metal Basic Industries)
โรงงานจำพวกที่ 3
8
74
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับอุปกรณ์ไฟฟ้า อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง ดังต่อไปนี้
(1)     การทำหลอดไฟฟ้าหรือดวงโคมไฟฟ้า
(4)     การทำฉนวนหรือวัสดุที่เป็นฉนวนไฟฟ้า ซึ่งมิใช่กระเบื้องเคลือบหรือแก้ว
(5)     การทำหม้อเก็บพลังงานไฟฟ้า หรือหม้อกำเนิดพลังงานไฟฟ้าชนิดน้ำหรือชนิดแห้ง และรวมถึงชิ้นส่วนของผลิตภัณฑ์ดังกล่าว
โรงงานจำพวกที่ 3
9
100
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับการตบแต่งหรือเปลี่ยนแปลงคุณลักษณะของผลิตภัณฑ์ หรือส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์โดยไม่มีการผลิตอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง ดังต่อไปนี้
(1)     การทา พ่น หรือเคลือบสี
(2)     การทา พ่น หรือเคลือบเชลแล็ก แล็กเกอร์ หรือน้ำมันเคลือบเงาอื่น
(5)     การชุบเคลือบผิว (Plating, Anodizing)
โรงงานจำพวกที่ 3
10
101
โรงงานปรับคุณภาพของเสียรวม (Central Waste Treatment Plant)
โรงงานจำพวกที่ 3
11
105
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับการคัดแยกหรือฝังกลบสิ่งปฎิกูล หรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่มีลักษณะและคุณสมบัติตามที่กำหนดไว้ใน กฎกระทรวง ฉบับที่ 2 (พ.ศ.2535) ออกตามความในพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ.2535
โรงงานจำพวกที่ 3
12
106
โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับการนำผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมที่ไม่ใช้แล้วหรือของเสียจากโรงงานมาผลิตเป็นวัตถุดิบหรือผลิตภัณฑ์ใหม่โดยผ่านกรรมวิธีการผลิตทางอุตสาหกรรม
โรงงานจำพวกที่ 3